Yer: Van, Edremit – İpekyolu – Tuşba | Okuma: 8 dk

Van’da Araba Sürme Korkusu: 7 Adımda Sürüş Kaygısını Yen

Direksiyon başına geçince kalp çarpıntısı, terleme, titreme yaşıyor olabilirsiniz. Van trafiğinde köprü girişleri, dar sokaklar, akşam saatindeki yoğunluk veya yüksek hız yapan araçlar tetikleyici olabilir. İyi haber şu: sürüş kaygısı öğrenilmiş bir tepkidir ve doğru tekniklerle sönebilir. Bu yazı, evde tek başınıza uygulayabileceğiniz 14 günlük pratik planı, 7 temel adımı ve panik anında yapılacakları içerir.

Araba sürme korkusu (sürüş kaygısı) nedir?

Sürüş kaygısı, arabayı kullanmadan önce veya kullanırken yoğun endişe, panik benzeri belirtiler ve kaçınma davranışıyla kendini gösteren bir durumdur. Kaygı, beynin güvenlik sisteminin abartılı alarm vermesidir. Bu yüzden amaç kaygıyı “yok etmek” değil, bedene ve zihne gerçek güven sinyallerini öğretmektir. Kademeli maruz kalma ve bilişsel yeniden çerçeveleme bu noktada en etkili yaklaşımlardandır.

Belirtiler

• Yola çıkmadan önce yoğun endişe ve erteleme
• Direksiyon başında çarpıntı, nefes daralması, terleme, titreme
• Kontrolü kaybedeceğim düşüncesi, felaket senaryoları
• Aracı başkasına kullandırma, sürüş sınavını erteleme

Nedenler

• Geçmiş deneyimler: Kaza/tehlike yaşamak veya şahit olmak
• Aşırı kontrol ihtiyacı: “Her şeyi kontrol etmeliyim” inancı
• Felaketleştirme: En kötü senaryoyu sürekli zihinde canlandırma
• Özgüven düşüklüğü: Direksiyon deneyimi azlığı, yargılanma korkusu
• Çevresel etkenler: Yoğun trafik, dar sokaklar, gece sürüşü

Van’a özel ipuçları

• İlk çalışmalar için gündüz ve sakin saatleri tercih edin (ör. sabah 10:00–11:00 veya öğleden sonra 14:00–15:00).
• Geniş alan bulabildiğiniz yerlerde kısa manevra pratikleri yapın; önce düşük hız, sonra kısa rota.
• Akşam yoğunluğu ve dar sokaklara 2. haftadan sonra kademeli geçiş yapın.

14 günlük dönüş planı (mikro maruz kalma)

Aşağıdaki planın günlük süresi kısa (10–20 dk). Hedef hız değil, düzenlilik. Zorlandığınız günlerde süreyi kısaltın ama planı bırakmayın.

Evde uygulanabilir 7 adım

1. Nefes 4–4. 4 saniye nefes al, 4 saniye ver. 2 dakika sürdür.
2. Mikro maruz kalma. Boş bir alanda 5 dakika ileri–geri sürüş.
3. Basamaklı plan. 1. hafta gündüz kısa rota, 2. hafta akşam sakin rota.
4. Eşlik eden kişi. Güvendiğiniz biri yanınızda olsun.
5. Tetik günlüğü. Hangi rota ve saat daha zor; kolaydan zora dizin.
6. Gerçekçi düşünme. “Kaza yapacağım” yerine “Kurallara uyduğum sürece risk düşer.”
7. Küçük başarıyı pekiştir. Her 10 dakikalık sürüşten sonra kendinizi ödüllendirin.

Panik anında yapılacaklar (A–B–C)

• A – Ara ver: Güvenli bir yere yavaşça yanaş, dörtlüleri yak.
• B – Beden: Nefes 4–4, omuz–çene gevşet, dizleri sabitle.
• C – Çerçevele: “Bu bir alarm, tehlike değil. 2 dakikaya sönecek.”

Kaygı yüksekken rotayı kısaltmak veya pratik süresini azaltmak normaldir. Önemli olan yeniden denemeyi ertelememek ve küçük basamaklara dönmektir.

Sık yapılan hatalar

• Çok hızlı hedef: İlk haftada şehirler arası denemek → gereksiz yük.
• Kaçınmayı ödüllendirmek: “Bugün hiç çıkmayayım” alışkanlığa dönüşür.
• Yan koltuk uzmanı: Eleştiren/geren bir eşlikçi; güven sinyalini bozar.
• Kontrolcü iç ses: “Mükemmel sürmeliyim” → hata toleransı yok.